kwaaltjes en kattenziekten

Als baasje gun je je kat een lang en gezond leven, zonder vervelende kattenziekten. Maar is er toch iets aan de hand met je kat? Dan vind je op Diergeneeskundevoorbaasjes.nl heldere informatie over ziekten bij katten. Je kunt deze informatie gebruiken vóór, tijdens en na het bezoek aan de dierenarts. Je leest bijvoorbeeld:

Wil je meer weten over verschillende soorten kattenziekten? Lees dan snel verder!

Besmettelijke kattenziekten worden veroorzaakt door parasieten of andere ziekteverwekkers zoals virussen en bacteriën. Deze kunnen op verschillende manieren bij jouw kat terecht komen. Sommige worden van kat naar kat overgedragen. Dat kan bij rechtstreeks contact met elkaar, of contact met elkaars speeksel of ontlasting. Andere kattenziekten worden via hoesten of via de beet van vlooien, teken of muggen overgedragen.

Wist je dat je kat sommige besmettelijke kattenziekten aan mensen kan overdragen? Deze ziekten noem je zoönosen. 

Ectoparasieten bij katten

Aan de buitenkant van het lichaam kan je kat last krijgen van verschillende vervelende parasieten. Deze parasieten worden ectoparasieten genoemd. ‘Ecto’ betekent namelijk ‘buiten’. Ectoparasieten kunnen steken, bijten en bloed zuigen bij je kat. Ectoparasieten bij katten zijn:

Ectoparasieten veroorzaken jeuk en huidirritatie bij je kat. Maar ze kunnen ook andere parasieten en kattenziekten overdragen. Zo kunnen vlooien lintwormen overdragen. Het is daarom belangrijk om je kat goed tegen ectoparasieten te beschermen. Bijvoorbeeld met een antivlooien- en tekenhalsband, pipetjes of tabletten.

Endoparasieten bij katten

Er zijn ook parasieten die je kat aan de binnenkant van het lichaam lastig vallen. Dit worden endoparasieten genoemd. ‘Endo’ betekent namelijk ‘binnen’. Voorbeelden van endoparasieten bij katten zijn:

Het zijn niet alleen parasieten die kattenziekten veroorzaken. Besmettelijke kattenziekten kunnen ook komen door:

VIRUSSEN

Voorbeelden van kattenziekten door een virus zijn Kattenziekte, FIV en FIP.

BACTERIËN

Er zijn een heleboel bacteriën die allerlei kattenziekten kunnen veroorzaken. Sommige daarvan zijn van zichzelf al erg ziekmakend. Maar er zijn ook bacteriën die ‘meedoen’, als je kat al iets anders onder de leden heeft.

De bacterie Bordetella bronchiseptica is er eentje van de écht ziekmakende soort. Dit is een van de belangrijkste oorzaken van niesziekte bij katten. De Staphylococcus bacteriën doen normaal niet zoveel kwaad. Maar heeft je kat een allergie of een ander huidprobleem? Dan kunnen ze gaan meedoen en de boel flink erger maken.

Een andere bekende bacterie bij katten is de Bartonella henselae bacterie. Via vlooien kan je kat besmet worden met deze bacterie. De meeste katten worden er zelf niet ziek van, maar mensen kunnen er kattenkrabziekte van krijgen.

EENCELLIGEN (PROTOZOËN)

De meest bekende eencellige ziekteverwekker bij katten is waarschijnlijk Giardia intestinalis. Giardia veroorzaakt wisselende diarree, vooral bij kittens en jonge katten.

SCHIMMELS

De schimmel Trichophyton kan je kat kale schilferige plekken bezorgen. Deze kattenziekte noem je ook wel ringworm. Maar de oorzaak is dus een schimmel en geen worm. Ringworm is erg besmettelijk voor andere katten én helaas ook voor mensen.

GISTEN

Gisten zijn meestal een gevolg en bijna nooit een échte oorzaak van kattenziekten. Ze staan er om bekend dat ze bij een andere ziekte mee gaan doen en de boel verergeren. Bijvoorbeeld de Malassezia gist bij katten met een huidallergie. Malassezia gisten leven altijd in kleine aantallen in de huid. Bij een allergie kunnen ze zich sterk vermenigvuldigen en de huidproblemen verergeren.

Een andere gist die af en toe bij katten wordt gezien is de brillendoosjesgist Cyniclomyces guttulatus. Deze gist hoort eigenlijk thuis in de darmen van konijnen en knaagdieren. Als je kat hem binnenkrijgt, kan dit tot diarree leiden.

De kattenziekten die niet besmettelijk zijn, kun je verdelen in drie soorten. Er zijn niet-erfelijke kattenziekten, erfelijke kattenziekten en aangeboren afwijkingen. Hieronder worden ze alle drie besproken met een aantal voorbeelden.

Niet erfelijke kattenziekten

Deze ziekten en aandoeningen worden niet doorgegeven via de vader- of moederpoes. Het zijn ziekten of aandoeningen die je kat overkomen tijdens zijn of haar leven.

TRAUMA

Met trauma bedoelen we schade die van buitenaf komt. Denk bijvoorbeeld aan wonden, botbreuken en andere gevolgen van een val, vechtpartij of aanrijding.

VREEMDE VOORWERPEN

Als je kat een vreemd voorwerp opeet kan dit leiden tot irritatie en zelfs verstopping van het maagdarmkanaal. Een spoedeisende situatie! Het vreemde voorwerp moet zo snel mogelijk worden verwijderd. Een bijzondere in het rijtje vreemde voorwerpen is de grasaar. Grasaren zijn grasstengels met ‘weerhaakjes’. Deze willen nog wel eens achter het gehemelte, in het oor en zelfs onder de huid terecht komen. Door de weerhaakjes is er geen weg terug en kruipt de grasaar steeds dieper. Vandaar dat grasaren ook wel ‘kruipers’ worden genoemd. Altijd goed om hierop bedacht te zijn als je kat buiten komt.

VERGIFTIGING

Veel planten zijn giftig voor katten. Maar het verschilt per plant hoe gevaarlijk deze is en welke delen giftig zijn. Een aantal erg giftige planten zijn de Dieffenbachia en de lelies Lilium en daglelies Hemerocallis. Een klein beetje binnenkrijgen van deze planten kan je kat al flink in de problemen brengen.

Daarnaast zijn bepaalde vlooien- en tekenproducten voor de hond (met daarin permethrin of soortgelijke stof) giftig voor katten. Geef je kat ook nooit paracetamol als deze pijn heeft of zich niet lekker voelt. Paracetamol klinkt onschuldig maar kan dodelijk zijn voor katten.

ALLERGIEËN

Bij een allergie reageert het afweersysteem van je kat overdreven op bepaalde stoffen. Dat kunnen stoffen uit de voeding zijn: een voedselallergie. Een voedselallergie leidt bij de ene kat tot jeuk en huidklachten. Bij de andere kat tot langdurige maagdarmklachten zoals overgeven en diarree. Een kat kan ook allergisch zijn voor stoffen uit de omgeving en daar hevige jeuk van krijgen: dit wordt atopie genoemd.

AUTOIMMUUNZIEKTEN

Bij een autoimmuunziekte valt het afweersysteem van je kat cellen van het eigen lichaam aan. Soms gebeurt dit nadat een virus of bacterie het afweersysteem ontregeld heeft. En soms is er helemaal geen oorzaak te vinden. Een bekende autoimmuunziekte bij katten is het eosinofiel granuloom complex. Hierbij ontstaat zwelling en ontsteking in de huid of in de mond/op de tong.

Erfelijke kattenziekten worden door de vader- en/of moederpoes aan kittens doorgegeven. Ze komen het meest voor bij raskatten. Voorbeelden hiervan zijn:

Gelukkig zijn steeds meer kattenfokkers en rasverenigingen zich bewust van erfelijke kattenziekten. Zij laten hun ouderdieren door een dierenarts controleren op ziekten die binnen het ras voorkomen, voordat ze een nestje krijgen. Voor steeds meer erfelijke kattenziekten bestaan er DNA-tests.

Daarnaast is het in Nederland inmiddels verboden om katten met ongezonde uiterlijke kenmerken te fokken. Denk bijvoorbeeld aan Perzische katten met extreem korte neusjes. En de Scottish fold met schattige oortjes, maar ook veel pijn door problemen met hun kraakbeen.

Tot slot helpt het Expertisecentrum Genetica van de Universiteit Utrecht ook mee om erfelijke kattenziekten terug te dringen. Via hun PETscan systeem kunnen dierenartsen erfelijke kattenziekten bij raskatten registreren. Dit zorgt voor een goed overzicht, wat helpt bij de aanpak.

Wil je meer weten over erfelijke ziekten bij raskatten, neem dan zeker een kijkje op de Raskattenwijzer van Dier&Recht. Je leest er per ras, welke erfelijke ziekten kunnen voorkomen. 

Een aangeboren afwijking is geen erfelijke ziekte maar een ‘foutje van de natuur’. Er gaat dan tijdens de zwangerschap iets mis bij de ontwikkeling van het kitten. Een gespleten gehemelte is hier een voorbeeld van.