Ziekte van Weil bij de hond

De ziekte van Weil is een ziekte die wordt veroorzaakt door verschillende soorten van de bacterie Leptospira. Vandaar dat de ziekte van Weil ook leptospirose wordt genoemd. Leptospira bacteriën komen wereldwijd voor en kunnen bijna alle zoogdieren treffen. Maar niet alle diersoorten worden er ziek van. Zo kunnen honden erg ziek worden, terwijl katten bijna nooit klachten krijgen. De ziekte van Weil is een zoönose. Dat betekent dat de ziekte van dieren op mensen overdraagbaar is.

Je hond kan op twee manieren een besmetting met Leptospira bacteriën oplopen:

1. via contact met de urine van muizen en ratten. Zij kunnen Leptospira bacteriën bij zich dragen zonder er zelf ziek van te worden. Ratten zwemmen graag in sloten en ander water. Via de urine van besmette ratten kunnen de bacteriën in het water terecht komen. Honden die drinken, spelen of zwemmen in dat water krijgen dat water binnen. Of ze krijgen spetters water in hun neus of ogen. Zo kunnen ze Leptospira bacteriën binnenkrijgen en de ziekte van Weil ontwikkelen.
2. via contact met de urine van een besmette hond (of ander zoogdier). Bijvoorbeeld door snuffelen en likken aan elkaars achterkant en aan plekken waar andere honden hebben geplast.

Na een besmetting met de Leptospira bacterie duurt het ongeveer 7 dagen voordat je hond ziek wordt. De bacteriën veroorzaken een ontsteking en beschadigen de lever en de nieren. Daardoor kan je hond de volgende symptomen (klachten) ontwikkelen:

• je hond wordt in korte tijd erg ziek, is sloom en wil niet eten
• in het begin krijgt je hond koorts, later juist een te lage lichaamstemperatuur
• braken
• diarree
• weinig of niet plassen in het begin, later juist veel plassen
• uitdroging
• geelzucht: de huid, het mondslijmvlies en het oogwit worden steeds geler
• bruine urine
• een bloedneus en/of kleine bloedingen in de slijmvliezen
• zwarte ontlasting door bloedingen in de darmen

Meestal ontstaan de symptomen in korte tijd. Soms ontstaan de symptomen meer geleidelijk.

Wanneer naar de dierenarts?

Heeft je hond klachten die kunnen passen bij de ziekte van Weil? En is je hond niet of niet elk jaar ingeënt? Dan is het verstandig om meteen je dierenarts te bellen. Bij de ziekte van Weil heeft je hond zo snel mogelijk intensieve zorg nodig. Zeg erbij dat je denkt dat het om de ziekte van Weil gaat, dan kan de praktijk zich voorbereiden.

De ziekte van Weil is ook besmettelijk voor mensen. Houd kinderen en kwetsbare huisgenoten daarom uit de buurt van je zieke hond. Vermijd contact met urine, ontlasting en andere lichaamssappen. Draag een mondkapje en handschoenen als je deze in huis hebt.

Je dierenarts zal bloedonderzoek en urineonderzoek doen. De behandeling bestaat uit:

• antibiotica
• intensieve zorg met infuus en medicijnen tegen misselijkheid
• quarantaine en andere voorzorgsmaatregelen, zodat je hond geen andere honden of mensen kan besmetten

Niet alle dierenartsen kunnen je hond deze intensieve zorg bieden. In dat geval zal je dierenarts je hond doorsturen naar een kliniek die dat wel kan.

Hoe eerder je hond wordt behandeld, hoe meer kans je hond heeft om de ziekte van Weil te overleven. Misschien blijft je hond lever- en/of nierpatiënt. En misschien overlijdt je hond, ondanks een intensieve behandeling.

Heb je andere honden in huis? Misschien zijn ook zij besmet. Heb je ook katten in huis? Katten worden gelukkig zelden ziek door de Leptospira bacterie. Ze kunnen de bacterie wel via de urine verspreiden.

Daarnaast is er het gevaar dat je als baasje zelf de ziekte van Weil krijgt. Neem voor de zekerheid contact op met je huisarts als blijkt dat je hond het heeft.

Nederland is een land waarin honden best veel kans hebben op de ziekte van Weil. Vaccinatie (inenten) zorgt ervoor dat je hond niet ziek wordt als deze in contact komt met Leptospira bacteriën. Ook zullen er dan minder Leptospira bacteriën in de urine van je hond terecht komen. Daarom helpt het vaccineren van je hond ook om de ziekte minder te verspreiden naar andere dieren en mensen.

Er zijn verschillende soorten Leptospira bacteriën. De vier meest voorkomende zijn in de vaccins verwerkt: L. interrogans icterohaemorrhagica, L. interrogans canicola, L. interrogans australis en L. kirschneri grippotyphosa. Na een goede basisvaccinatie (2 vaccinaties met 2 tot 4 weken ertussen), geeft het vaccin één jaar bescherming. De ziekte van Weil vaccinatie moet dus jaarlijks worden herhaald.

Wordt jouw hond elk jaar gevaccineerd? In Nederland is de kans groot dat de ziekte van Weil er elk jaar bij zit. Je kunt dit nagaan in het paspoort van je hond of vraag het na bij je dierenarts.

Klik op de links voor nieuws over de ziekte van Weil bij honden:

• In november 2018 is de ziekte van Weil vastgesteld bij een hond in Oosterhout, in de provincie Noord-Brabant.
• In 2021 was er een uitbraak van de ziekte van Weil in Los Angeles in de Verenigde Staten. Hierbij raakten 201 honden besmet. 13 daarvan hebben het niet overleefd. Tijdens die uitbraak werden de meeste honden besmet door andere honden, bij de hondenopvang of uitlaatservice. Tot die tijd werden honden in de VS meestal niet gevaccineerd tegen de ziekte van Weil. Inmiddels verandert dat gelukkig.

Meer informatie over de ziekte van Weil en vaccineren vind je hier:

• Op de website van het RIVM vind je informatie over de ziekte van Weil bij mensen.
• De Guidelines for the Vaccination of Dogs and Cats uit 2016 van de World Small Animal Veterinary Association adviseren honden die risico lopen jaarlijks te vaccineren. Deze internationale richtlijnen zijn vastgesteld door een wereldwijd team van dierenartsen.
• De Canine Vaccination Guidelines uit 2022 van de American Animal Hospital Association. Hoewel leptospirose nog niet bij de ‘kernvaccinaties’ genoemd staat, geven deze richtlijnen aan dat deze vaccinatie voor elke hond overwogen moet worden.

Dit artikel is voor het laatst aangepast op 21 september 2023.

Deze informatie is met zorg gemaakt maar kan het contact met je dierenarts niet vervangen. Je dierenarts staat voor je klaar bij persoonlijke vragen en zorgt ervoor dat je huisdier de juiste behandeling krijgt bij klachten.