Ziekte van Weil bij de hond

De ziekte van Weil is een ziekte die wordt veroorzaakt door verschillende soorten van de bacterie Leptospira. Vandaar dat de ziekte van Weil ook leptospirose wordt genoemd. Leptospira bacteriën komen wereldwijd voor. Ze kunnen bijna alle zoogdieren treffen. Maar niet alle diersoorten worden er ziek van. Zo kunnen honden erg ziek worden, terwijl katten bijna nooit klachten krijgen.

De ziekte van Weil is een zoönose. Dat betekent dat de ziekte van dieren op mensen overdraagbaar is.

Is je hond niet of al lang niet meer ingeënt tegen de ziekte van Weil? Dan kan je hond op twee manieren de ziekte van Weil krijgen:

1. door contact met besmet water. Ratten en muizen kunnen Leptospira bacteriën bij zich dragen zonder er zelf ziek van te worden. Maar ze kunnen wél sloten, plassen en elk ander water besmetten met deze bacteriën. Honden die door water lopen, het opdrinken, erin spelen of zwemmen krijgen altijd wel wat water binnen. Of ze krijgen spetters water in hun neus of ogen. Zo kunnen ze Leptospira bacteriën binnenkrijgen en de ziekte van Weil krijgen.
2. door contact met een besmette hond of ander zoogdier. Bijvoorbeeld door snuffelen en likken aan elkaars achterkant en aan plekken waar andere honden hebben geplast.

Na een besmetting met de Leptospira bacterie duurt het ongeveer 7 dagen voordat je hond ziek wordt. De bacteriën veroorzaken een ontsteking en beschadigen de lever en de nieren. Daardoor kan je hond de volgende symptomen (klachten) ontwikkelen:

• je hond wordt in korte tijd erg ziek, is sloom en wil niet eten
• in het begin krijgt je hond koorts, later juist een te lage lichaamstemperatuur
• overgeven
• diarree
• weinig of niet plassen in het begin, later juist veel plassen
• uitdroging
• geelzucht: de huid, het mondslijmvlies en het oogwit worden steeds geler
• bruine urine
• een bloedneus en/of kleine bloedingen in de slijmvliezen
• zwarte ontlasting door bloedingen in de darmen

Meestal ontstaan de symptomen in korte tijd. Soms ontstaan de symptomen meer geleidelijk.

De klachten die de ziekte van Weil geeft kunnen ook passen bij andere ziekten. Je dierenarts kan met bloedonderzoek en urineonderzoek uitzoeken wat er aan de hand kan zijn.

Als je hond de ziekte van Weil heeft, bestaat de behandeling uit:

• antibiotica tegen de Leptospira bacteriën
• intensieve zorg met infuus en medicijnen tegen misselijkheid
• quarantaine en andere voorzorgsmaatregelen, zodat je hond geen andere honden of mensen kan besmetten

Niet alle dierenartsen kunnen je hond deze intensieve zorg bieden. In dat geval zal je dierenarts je hond doorsturen naar een kliniek die dat wel kan.

Hoe eerder je hond wordt behandeld, hoe meer kans je hond heeft om de ziekte van Weil te overleven. Misschien blijft je hond lever- en/of nierpatiënt. En misschien overlijdt je hond, ondanks een intensieve behandeling.

Heb je andere honden in huis? Misschien zijn ook zij besmet. Katten worden gelukkig zelden ziek door de Leptospira bacterie. Ze kunnen de bacterie wel via de urine verspreiden.

Daarnaast is er het gevaar dat je als baasje zelf de ziekte van Weil krijgt. Neem voor de zekerheid contact op met je huisarts als blijkt dat je hond het heeft.

Nederland is een land waarin honden best veel kans hebben op de ziekte van Weil. Vaccinatie (inenten) zorgt ervoor dat je hond niet ziek wordt als deze in contact komt met Leptospira bacteriën. Ook zullen er dan minder Leptospira bacteriën in de urine van je hond terecht komen. Daarom helpt het vaccineren van je hond ook om de ziekte minder te verspreiden naar andere dieren en mensen.

De meeste vaccins werken tegen de vier belangrijkste varianten van de Leptospira bacterie.

Hoe vaak heeft je hond de vaccinatie tegen Weil nodig om goed beschermd te zijn?

• De vaccinatie tegen de ziekte van Weil wordt de eerste keer twee keer gegeven met enkele weken ertussen. Bij pups gebeurt dat meestal op de leeftijd van 9 en 12 weken. Daarna is je hond 1 jaar lang beschermd.
• De vaccinatie tegen Weil moet elk jaar herhaald worden. Want helaas blijft je hond steeds maar 1 jaar beschermd tegen deze ziekte. De ziekte van Weil zit daarom in zowel in de grote als de kleine cocktailenting. Bij veel andere hondenziekten waartegen we kunnen vaccineren, houdt de bescherming wel meerdere jaren aan. Vandaar de wisselingen tussen grote en kleine cocktailentingen.
• Titeren is niet zinvol bij de ziekte van Weil. Zo’n meting van antistoffen in het bloed van je hond heeft alleen nut bij de vaccinaties die honden langer dan een jaar kunnen beschermen.
• Is jouw hond nog goed gevaccineerd? In het paspoort van je hond herken je de ziekte van Weil aan de naam leptospirose. Ook de L op de vaccinatiestickers staat voor leptospirose. Bij elke vaccinatie vult je dierenarts als het goed is ook een einddatum voor de bescherming in. Het komt niet op een paar daagjes aan, maar na de einddatum wordt de bescherming tegen de ziekte van Weil wel écht minder.

Kom je er niet helemaal uit of de vaccinaties van jouw hond up to date zijn? Je kunt dit altijd navragen bij je dierenarts. Het administratiesysteem van je dierenarts houdt namelijk precies bij wanneer je hond waartegen is ingeënt.

Als baasje wil je natuurlijk dat je hond goed beschermd blijft. Om je op tijd te herinneren sturen vrijwel alle dierenartsen een oproep wanneer het weer tijd is voor de vaccinaties.

Klik op de links voor nieuws over de ziekte van Weil bij honden:

• In november 2018 is de ziekte van Weil vastgesteld bij een hond in Oosterhout, in de provincie Noord-Brabant.
• In 2021 was er een uitbraak van de ziekte van Weil in Los Angeles in de Verenigde Staten. Hierbij raakten 201 honden besmet. 13 daarvan hebben het niet overleefd. Tijdens die uitbraak werden de meeste honden besmet door andere honden, bij de hondenopvang of uitlaatservice. Tot die tijd werden honden in de VS meestal niet gevaccineerd tegen de ziekte van Weil. Inmiddels verandert dat gelukkig.

Meer informatie over de ziekte van Weil en vaccineren vind je hier:

• Op de website van het RIVM vind je informatie over de ziekte van Weil bij mensen.
• De Guidelines for the Vaccination of Dogs and Cats uit 2016 van de World Small Animal Veterinary Association adviseren honden die risico lopen jaarlijks te vaccineren. Deze internationale richtlijnen zijn vastgesteld door een wereldwijd team van dierenartsen.
• De Canine Vaccination Guidelines uit 2022 van de American Animal Hospital Association. Hoewel leptospirose nog niet bij de ‘kernvaccinaties’ genoemd staat, geven deze richtlijnen aan dat deze vaccinatie voor elke hond overwogen moet worden.

Deze informatie is met zorg gemaakt maar kan het contact met je dierenarts niet vervangen. Je dierenarts staat voor je klaar bij persoonlijke vragen en zorgt ervoor dat je huisdier de juiste behandeling krijgt bij klachten.